Van verstarring naar dynamiek: een nieuwe evolutie voor een lokaal sociaal beleid in Tongeren.
Vanavond blikte aftredend schepen Jos Schouterden terug op zijn verwezenlijkingen binnen het OCMW
"Bij mijn aantreden als schepen van Sociale zaken werd ik beleidsmatig geconfronteerd met een status quo bij het OCMW die tientallen jaren werd aangehouden. Mensen werden geholpen zonder dat er structurele maatregelen genomen werden. Voor het eerst in de geschiedenis van het Tongers O.C.M.W. heb ik geprobeerd deze situatie te keren. In het verleden was de O.C.M.W. structuur statisch, strak en weinig dynamisch. Het OCMW werd beheerd zonder dat er beleidskeuzes gemaakt werden.Het gebrek aan slagkracht leidde tot immobilisme en “stand still”. Hierin verandering brengen was voor mij een grote uitdaging.
De bestuurlijke integratie van Stad en O.C.M.W. betekende een belangrijk keerpunt. Sociale dossiers kwamen op een bredere beleidstafel ter sprake. De stadsadministratie en de leden van het schepencollege kregen inzage en inzicht in het reilen en zeilen van het O.C.M.W. Ramen en deuren gingen open, het stof werd van het meubilair geveegd en beleidsbeslissingen werden door alle politieke niveaus bij unanimiteit goedgekeurd.
Deze nieuwe wind had verregaande gevolgen voor alle organisaties werkzaam op onze welzijnscampus.
De werkprocessen van de sociale dienst “de Semper” werden geoptimaliseerd.
Studiebureau Moniquet, Innovatieconsults Terra Incognita, de v.z.w. Health en Track Abilities waren inspirerende partners. nieuwe focus kwam te liggen op activering van het O.C.M.W. cliënteel.
Het team activering bestaat nu uit drie medewerkers. Externe experten geven advies over moeilijkheden waarmee deze maatschappelijk werkers geconfronteerd worden. Medische problematieken en anders taligheid zijn wel de belangrijkste drempels .De nieuwe aanpak loont. Het aantal leefloners is significant gedaald
Voor personen met een zekere afstand tot de reguliere arbeidsmarkt worden nu kansen gecreëerd binnen de sector van de sociale economie. Tongeren neemt hier een voortrekkersrol op. Zo kon het maatwerkbedrijf “Bewel” onlangs een nieuwe enclave openen bij “Raja Tongeren”. Bijkomend zullen langdurig werklozen en O.C.M.W. cliënteel toegeleid worden naar bijzondere tewerkstelling binnen het systeem “wijkwerken”. Belangrijk is wel dat er een nieuwe samenwerkingsovereenkomst met de V.D.A.B. werd afgesloten. Hierdoor komen er nieuwe tewerkstellingskansen voor steuntrekkers en langdurig werklozen.
Het lokaal dienstencentrum “de Piepel” heeft deze legislatuur een heuse metamorfose ondergaan. De mensen kenden de Piepel door ontspannende en/of informatieve activiteiten georganiseerd door een te beperkte groep van senioren en vrijwilligers. Het nieuw Vlaams decreet legde een koerswijziging op. De werking moet ruimer en inclusiever.
Saamo Limburg werd ingeschakeld voor het opmaken van buurtrapporten. Een coördinator buurtgerichte zorg werd aangeworven. De Vlaamse overheid subsidieert “iedereen buitengewoon in Paspoel”. Hierdoor kunnen we buurtzorg in de praktijk brengen. U.C.L.L. begeleidt dit project.
Via de projectwerking “zorgzame buurten” probeert het dienstencentrum een inclusief wijkopbouwwerk te realiseren. Het dienstencentrum tracht zo linken te leggen tussen buurtbewoners, zorgprofessionals, vrijwilligers en beleidsmakers.
Dit alles wordt ondersteund door het digitaal buurtplatform HOPLR. Reeds 2500 Tongenaren maken nu hiervan reeds gebruik. Het dienstencentrum probeert de aanwezige sociale krachten te versterken en het lokaal verenigingsleven te bevorderen. Een voorbeeld hiervan is het recent opgestarte proeftuinproject “samen tafelen met senioren” te Mal en Rutten.
Tongeren heeft een sterke stijging van het aantal 65 en 80 plussers. Vergrijzing, verzilvering en de problematiek van dementie maken dat residentiele opvang voor senioren in de toekomst een belangrijk sociaal beleidsthema zal worden.
Ik ben ervan overtuigd dat senioren met de grootste zorgnood prioritair onze aandacht verdienen. Het W.Z.C. “de Motten” zal daarom in haar opnamebeleid specifiek inzetten op deze zware zorgprofielen. Dit heeft belangrijke gevolgen voor de jobinhoud en de werkdruk van het personeel. Momenteel is trouwens de maximum capaciteit van ons W.Z.C. bereikt. Bijkomend zal er binnen het veranderingsproces blijvend aandacht moeten zijn voor de betaalbaarheid, een eigentijds personeelsbeleid én duidelijke interne procedures vooral met betrekking tot aankoop van goederen en diensten. Een strikte opvolging van deze elementen zal ongetwijfeld resulteren in een gezonder seniorenbeleid.
In het “huis van het kind” houden we een vinger aan de pols bij gezinnen in kinderarmoede. Tongeren kent immers hoge cijfers met betrekking tot kinderarmoede. Het kinderarmoedefonds van de Koning Boudewijnstichting inspireerde het O.C.M.W. tot de uitrol van het project “gezinsondersteuners”.
We werken hiervoor samen met “Kind en Gezin”. Via hun aanbreng komen nu gezinsondersteuners aan huis bij alle gezinnen met kinderen onder de 4 jaar.
Via het opmaken van gezinsplannen wordt een proces opgestart waarbij het verhogen van het welzijnsniveau centraal staat.
Het Huis van het Kind probeert voor elk gezin in armoede het opvoedings-, ondersteuning en vrijetijdsaanbod te waarborgen. Hiertoe worden verschillende initiatieven ontwikkeld/ Zo volgden meer dan 100 ouders inleefmomenten rond autisme. Ook jonge mensen vinden meer hun weg naar de eerstelijnspsycholoog en gezinnen kunnen met tal van vragen terecht op infomomenten en zitdagen.
Wel blijft er werk aan de winkel. Zo zal er permanent oog moeten zijn voor de effectiviteit van de financiële premies die door het Huis van het Kind ter ondersteuning aan families toegekend worden. Dragen zij werkelijk bij tot sociale ondersteuning? De financiële ondersteuning moet samenvallen met de dossierinhoud van het sociaal onderzoek gevoerd door de maatschappelijk werker van “de Semper”. Vandaar dat er periodieke overlegmomenten tussen beide O.C.M.W. entiteiten moeten vastgelegd worden. Het Huis van het Kind zal binnen de structuur van het O.C.M.W. organisatorisch strikter en nauwer ingebed moeten worden.
Tenslotte wil ik nog stellen dat door de inkanteling van het O.C.M.W. in de organisatiestructuur van de Stad er nieuwe kruisverbindingen ontstaan. Dit gegeven is zeker een grote uitdaging en zal in de toekomst blijvend aandacht vragen. De strijd tegen kansarmoede is niet een zaak alleen voor het sociaal beleid. We moeten de strijd breed voeren. Ook andere beleidsdomeinen kunnen hierbij betrokken worden. Zo werd de problematiek van huisjesmelkerij domein overschrijdend aangepakt. Domein huisvesting zorgde voor de uitbreiding van het conformiteitsattest; dit leidde tot een kwaliteitsvoller aanbod van huurwoningen.
We blijven verder inzetten op netwerkvorming met andere diensten. De welzijnscampus wordt letterlijk ter beschikking gesteld aan externe diensten. Een recent voorbeeld is de inhuizing van het C.A.W. Maar ook samenwerkingsverbanden buiten huis worden opgenomen. Zo zal het O.C.M.W. een rol spelen in de omvorming van het vaccinatiecentrum naar een gezondheidshuis. In het centrum van onze stad zal een nieuwe netwerkplaats ontstaan gefocust op het bevorderen van de gezondheid en de veerkracht voor alle Tongenaren.
Beleid voeren is “keuzes” maken. De toekomst zal uitwijzen of we de juiste richting gekozen hebben. Vanuit mijn contacten in de welzijnssector, mijn persoonlijke overtuiging en vooral vanuit mijn dagdagelijkse contacten met vele Tongenaren, heb ik gepoogd nieuwe wegen te zoeken naar een eigentijds sociaal beleid.
Mijn dank gaat dan ook uit naar alle medestanders die mee de kar trekken. Samen zetten we bakens uit naar een nieuwe sociaal beleid. Daar ben ik van overtuigd".
Jos Schouterden
december 2022.
:
